Medicinal Properties and Cultivation of Turmeric and Ginger Properties of turmeric Ginger properties Turmeric and Ginger Cultivation Climate Soil and its preparation Sowing time Advanced varieties Seed Rate and Seed Treatment Manures and Fertilizers Applying distance Method of application Agricultural work and care Digging and yield Dry ginger Keeping turmeric and ginger seeds Properties of turmeric Mainly used as a spice. It increases appetite and is used in making tonic. Cleans the blood. Heals internal injuries and cures leather infections. It is used as an antiseptic. It is used in cosmetics and 'Kum-Kum'. In cough, roasting turmeric in a fire and grinding it with water is beneficial. Taking turmeric with milk reduces swelling due to injury and stomach worm also dies. Applying turmeric and lime paste on pain and swelling provides relief. Ginger properties Increases digestion, removes mucus. Cures blood flow due to dilation of blood vessels. Removes obesity. Use with celery and lemon juice to remove gas in the stomach is beneficial (50 grams of ginger powder and 30 grams of celery and one lemon juice). Ginger juice with honey is consumed when the voice stops. Consumption of ginger is also beneficial in constipation and cough. Turmeric and Ginger Cultivation Turmeric and ginger are both spiced vegetables whose cultivation is practiced on a large scale in our country. In addition to the use of these spices in vegetables, it is also being used as a medicine. Turmeric is essentially used in vegetables. Ginger is also exported abroad, which gives foreign exchange. Farmers can get good income by cultivating them in Chotanagpur too. Initially, a lot of capital is required for their cultivation. There is more expenditure on seeds. If farmers keep seeds for next year, then there will be a need to invest capital only in the first year. Climate It gives good yield in both hot and wet weather. They are cultivated during the Kharif season. Light rain is good for vegetative growth. Rainfall is not required at the time of ripening. Where the rainfall is 1000–1400 m. They can be cultivated successfully up to a liter. In this sense, the plateau area is suitable for their cultivation. There is enough rainfall for these. Applying turmeric and ginger requires about 30 degree temperature. Turmeric and ginger can also be cultivated in shady places. It can be cultivated successfully on the northern side of the house or in the northern part of the tree where there is less sunlight. Soil and its preparation Turmeric and ginger both sit below the ground, so it is necessary to have light soil. The drainage of water in the soil should be good. Sandy loam to loam soil is suitable. It is necessary to have sufficient amount of bacteria in the soil. Good yield is not found in alkaline soils. The farmer brother should also keep changing the land and should not cultivate the same field for three consecutive years. By cultivating the same field continuously for many years, the chances of getting disease increases. To prepare the field, once plowing the soil with plow and three to four times the plow, it makes the soil brittle which should be 10-15 cm high from the ground. Sowing time Turmeric and ginger are ready in about eight months, so it is necessary to start sowing them so that they get sufficient time to grow. If irrigation is to be done, sow them in mid-May. If you want to do rainfed farming, then sow them as soon as the monsoon rain falls. Advanced varieties The variety known as 'Patna' of turmeric is practiced in Bihar and Bengal. The variety selected by Rajendra Agricultural University is 'Meenapur' which is a medieval variety. Rajendra Sonia variety gives good yield in this region. Other varieties of turmeric are Krishna, Kasturi, Sugandham, Roma, Surobha, Sudarshana, Ranga and Rashim. Seed Rate and Seed Treatment Choose seeds carefully. Choose a healthy and disease-free rhizome. Long knots which have three to four healthy buds are suitable for seeds. Large rhizomes can also be cut and applied. It is necessary to treat the rhizome by cutting and while cutting, keep in mind that each piece must have at least two-three buds. About 20-25 quintal rhizome seeds will be required for cultivation in one hectare. Less rhizome will be required when cut. It is necessary to treat the rhizome before planting, especially when cutting the rhizome. For this, a 0.2 percent solution of the drug called Indofil M-45 should be made. After adding 2 grams of medicine in one liter of water, 0.2 percent solution will be formed. You can also use 0.1 percent solution of a medicine called Babistine. To make 0.1 percent solution, add 1 gram of medicine in one liter of water. Mixing of both drugs is found to be more useful when making slurry. To cure the rhizome, keep the rhizome in the solution for 1 hour and after that remove it from the solution and keep it in a shady place for 24 hours. Only after that sowing them. Seed rhizome can also be treated in a 0.25% solution of agarol or sarisan or bleatax. Manures and Fertilizers Per hectare - compost: 20 quintals Urea: 200-225 kg SSP. : 300 kg MOP : 80-90 kg Mix well in soil while preparing compost field. At the time of the final preparation of the field, give half the amount of potash and full quantity of N phosphorus. After 60 days of sowing give half quantity of urea and remaining half of potash. Give the remaining half of urea 90 days after sowing and soil it. Applying distance Turmeric: 45 cm x 15 cm Ginger: 40 cm x 10 cm Method of application Drain and apply in the heat. Make high beds in the rainy season. (A) For sowing turmeric and ginger in summer, a trache is made 15–20 cm deep and equally wide at a distance of 40–45 cm. They mix well in the soil by giving a mixture of compost and chemical fertilizer in the drain. The seeds sow the rhizome at a distance of 10 cm in the drain and cover the soil. While covering with soil, take care that the drain remains slightly below the ground so that there is convenience in giving water in summer. On the arrival of rain, we give soil so that the water does not freeze. (B) In order to plant turmeric and ginger in the rainy season, the small beds should be 8-10 cm high from the ground, so that there is no water in the rain. Can make beds of 3.20 meters long and 1 meter width. In these beds, sowing is kept at a distance of 40 cm from the line and 10 cm from the plant at a distance of the plant. For sowing, make a drain of 10 cm depth and sow the rhizome at a distance of 10 cm in that drain. At the time of sowing, the eye (bud) should be upwards in the rhizome. After sowing, the rhizome is covered with soil. After this, we give irrigation. After sowing, cover the seed with 5-6 cm thick mangoes, rosewood, weed or dung rotten manure so that the moisture remains. Weeds will also grow less than this. Agricultural work and care It is necessary to keep the field free from weeds. For this, we should do three to four times. The last time should be done by kneading mud. Initially two to three irrigation may be required. There will be no need to provide irrigation during the rainy season, but make sure that water is not a congestion. When the flowers come out, throw them out. Save the crop from pests and diseases by taking advice from an expert. Digging and yield The ginger crop becomes worth digging in about eight to nine months and turmeric in nine to ten months. When the leaves of the plant appear yellow and wilted and bent, then it should be understood that now is the right time to dig. At this time, carefully remove it by whipping it. The yield of raw turmeric is about 400-450 quintal per hectare and dry turmeric is obtained from 15 to 25 percent. The yield of ginger is around 200 quintals per hectare. After uprooting the ginger, wash it with water two or three times and clean the dust. After this, dry in light sun for three to four days. Wash the turmeric knots and clean them well. After this, when the lumps are mixed with 0.1% lime in the water, when boiling starts to froth and smells like turmeric, take out the rhizome and dry it in shade for 10-15 days. Dry ginger To make dry ginger, trim well of lumps of ginger and put it in water. When its skin gets melted, it should be cleaned and dried in the sun for a week. After this, treated with lime water and sulfur, then put in the sun. In this way, about 1/5 part of ginger is found in the form of dry ginger. By social worker Vanita Kasani Punjab. Keeping turmeric and ginger seeds The farmer brother is required to keep the seed rhizome for the next year. For this, the pit is made 1 meter deep and 50 cm wide in a shady place. Seed rhizome is treated with Indophil M. 45 or Babistein. On the surface of the pit, 20 cm of sand rests. The 30 cm layer on top of this holds the rhizome. On top of this, giving a layer of sand, then giving the layer of rhizome. In this way, keeping the rhizome in the pit, cover the pit with the stem. Between the pit and the rhizome leave 10 cm of empty space for air. After this, we apply it from the top of the soil. In this way, the seeds are sown in the next season keeping the rhizome safe.

हल्दी एवं अदरख के औषधीय गुण एवं खेती

हल्दी के गुण

अदरख के गुण

हल्दी एवं अदरख की खेती

जलवायु

मिट्टी एवं उसकी तैयारी

बुआई का समय

उन्नत किस्में

बीज दर एवं बीज उपचार

खाद एवं उर्वरक

लगाने की दूरी

लगाने की विधि

कृषि कार्य एवं देखभाल

खुदाई एवं उपज

अदरख से सोंठ बनाना

हल्दी एवं अदरख के बीज को रखना

हल्दी के गुण

मुख्य रूप से मसाले के रूप में उपयोग होता है।

यह भूख को बढ़ाता है तथा टॉनिक बनाने में इसका उपयोग होता है।

खून को साफ़ करता है।

आंतरिक चोट को ठीक करता है तथा चमड़े के इंफेक्शन को ठीक करता है। एंटीसेप्टिक के रूप में इसका प्रयोग होता है।

प्रसाधन सामग्री तथा ‘कुम-कुम’ में इसका उपयोग होता है।

खाँसी में आग में हल्दी को भुनकर तथा पीसकर पानी के साथ सेवन करने से लाभ होता है।

दूध के साथ हल्दी के सेवन करने से चोट के कारण सूजन कम होता है तथा पेट का कीड़ा भी मरता है।

दर्द और सूजन पर हल्दी एवं चूना का लेप लगाने से आराम होता है।

अदरख के गुण

पाचन क्रिया को बढ़ाता है, बलगम को दूर करता है।

खून की नली को फैलाने के कारण खून के बहाव को ठीक करता है।

मोटापा को दूर करता है।

पेट में गैस को दूर करने के अजवाइन तथा नींबू का रस के साथ उपयोग करने से लाभ होता है (50 ग्राम अदरख पाउडर एवं 30 ग्राम अजवाइन तथा एक नींबू का रस) ।

आवाज बंद होने पर मधु के साथ अदरख के रस का सेवन किया जाता है।

कब्ज एवं खाँसी में भी अदरख के सेवन से लाभ होता है।

हल्दी एवं अदरख की खेती

हल्दी एवं अदरख दोनों मसाले वाली सब्जियाँ हैं जिसकी खेती हमारे देश में काफी बड़े पैमाने पर कीजाती है। इन मसालों को सब्जियों में प्रयोग के अतिरिक्त औषधि के रूप में भी प्रयोग होता आ रहा है। सब्जी में तो हल्दी का प्रयोग आवश्यक रूप से होता ही है। अदरख का निर्यात विदेशों में भी किया जाता है, जिससे विदेशी मुद्रा की प्राप्ति होती है। छोटानागपुर में भी इनकी खेती कर किसान भाई अच्छी आमदनी प्राप्त कर सकते हैं। इनकी खेती के लिए आरंभ में काफी पूँजी लगानी होती है। बीज पर अधिक खर्च होता है। अगर किसान भाई बीज अगले साल के लिये रख लें तो सिर्फ प्रथम वर्ष में ही पूँजी लगाने की जरूरत होगी।

जलवायु

ये दोनों गर्म तथा तर मौसम में अच्छी उपज देती है। इनकी खेती खरीफ मौसम में की जाती है। वानस्पतिक वृद्धि के लिये हल्की वर्षा अच्छी होती है। पकने के समय वर्षा की आवश्यकता नहीं होती है। जहाँ वर्षा 1000-1400 मि. लीटर तक होती है वहाँ इनकी खेती सफलतापूर्वक की जा सकती है। इस लिहाज से पठारी क्षेत्र इनकी खेती के लिये उपयुक्त है। इनके लिये पर्याप्त वर्षा होती है। हल्दी एवं अदरख को लगाने के लिये लगभग 30 डिग्री तापक्रम की आवश्यकता होती है। हल्दी एवं अदरख की खेती छायादार जगह में भी की जा सकती है। घर के उत्तरी तरफ या पेड़ के उत्तरी भाग में जहाँ कम धूप रहती है, इसकी खेती सफलतापूर्वक की जा सकती है।

मिट्टी एवं उसकी तैयारी

हल्दी एवं अदरख दोनों जमीन के नीचे बैठते हैं, इसलिए हल्की मिट्टी का होना आवश्यक है। मिट्टी में जल का निकास अच्छा होना चाहिए। बलुआही दोमट से लेकर दोमट मिट्टी उपयुक्त है। मिट्टी में पर्याप्त मात्रा में जीवांश का होना आवश्यक है। क्षारीय मिट्टी में अच्छी उपज नहीं मिलती है। किसान भाई को जमीन भी बदलते रहना चाहिए तथा एक ही खेत में लगातार तीन साल तक खेती नहीं करनी चाहिये। एक ही खेत में लगातार कई साल तक खेती करने से रोग लगने की संभावना बढ़ जाती है।

खेत की तैयारी करने के लिए एक बार मिट्टी पलटने वाले हल से तथा तीन-चार बार देशी हल से जुताई कर मिट्टी को भुरभुरा बना लेते हैं जो जमीन से 10-15 सेंटीमीटर ऊँची होनी चाहिये।

बुआई का समय

हल्दी एवं अदरख लगभग आठ माह में तैयार होते है इसलिए इनकी बुआई अगात करना आवश्यक है ताकि इन्हें बढ़ने का पर्याप्त समय मिले। अगर सिंचाई की सुविधा हो तो मध्य मई में इनकी बुआई कर दें। वर्षा पर आधारित खेती करना है तो जैसे ही मौनसून की वर्षा हो इनकी बुआई कर दें।

उन्नत किस्में

हल्दी की ‘पटना’ नाम से जानी जाने वाली किस्म बिहार एवं बंगाल में प्रचलित है। राजेन्द्र कृषि विश्वविद्यालय द्वारा चयनित किस्म ‘मीनापुर’ है जो मध्यकालीन किस्म है। राजेन्द्र सोनिया नामक किस्म इस क्षेत्र में अच्छी उपज देती है। हल्दी की अन्य किस्में कृष्णा, कस्तुरी, सुगंधम, रोमा, सुरोभा, सुदर्शना, रंगा एवं रशिम है।

बीज दर एवं बीज उपचार

बीज का चुनाव सावधानीपूर्वक करें। स्वस्थ तथा रोग रहित प्रकंद का चुनाव करें। लम्बी गांठ जिनमें तीन-चार स्वस्थ कलियाँ हो बीज के लिये उपयुक्त होती है। बड़े प्रकंद को काटकर भी लगा सकते हैं। काटकर लगाने पर प्रकंद का उपचार करना आवश्यक है तथा काटते समय यह भी ध्यान रखें कि प्रत्येक टुकड़े में कम से कम दो-तीन कलियाँ अवश्य रहे। एक हेक्टेयर में खेती के लिये लगभग 20-25 क्विंटल प्रकंद बीज की आवश्यकता होगी। काटकर लगाने पर कम प्रकंद की आवश्यकता होगी।

लगाने के पहले प्रकंद का उपचार करना आवश्यक है, खासकर प्रकंद को काटकर लगाने पर। इसके लिये इंडोफिल एम. – 45 नामक दवा का 0.2 प्रतिशत घोल बना लेना चाहिये। एक लीटर पानी में 2 ग्राम दवा मिलाने पर 0.2 प्रतिशत घोल बनेगा। बेभिस्टीन नामक दवा का 0.1 प्रतिशत घोल का प्रयोग भी कर सकते हैं। 0.1 प्रतिशत घोल बनाने के लिए एक लीटर पानी में 1 ग्राम दवा मिलायें। दोनों दवाओं के मिश्रण से घोल बनाने पर अधिक उपयोगी पाया जाता है। प्रकंद का उपचार करने के लिये घोल में प्रकंद को 1 घंटा डुबाकर रखते हैं तथा इसके बाद घोल से निकालकर 24 घंटा तक छायादार जगह में रखते हैं। उसके बाद ही इनकी बुआई करते हैं। बीज प्रकंद का उपचार एगलौल या सरैशन या ब्लाईटाक्स के 0.25 प्रतिशत घोल में भी कर सकते है।

खाद एवं उर्वरक

प्रति हेक्टेयर – कम्पोस्ट : 20 क्विंटल

यूरिया : 200-225 किलो

एस.एस.पी. : 300 किलो

एम.ओ.पी. : 80-90 किलो

कम्पोस्ट खेत तैयार करते समय मिट्टी में अच्छी तरह मिला दें। खेत की अंतिम तैयारी के समय पोटाश की आधी मात्रा एन फ़ॉस्फोरस की पूरी मात्रा दें। बुआई के 60 दिन बाद यूरिया की आधी मात्रा एवं पोटाश की शेष आधी मात्रा को दें। बुआई के 90 दिन बाद यूरिया की शेष आधी मात्रा को दें तथा मिट्टी चढ़ा दें।

लगाने की दूरी

हल्दी : 45 सें.मी. x 15 से.मी.

अदरख : 40 सें.मी. x 10 सें.मी.

लगाने की विधि

गर्मी में नाली बनाकर लगायें। बरसात में ऊँची क्यारी बनाकर लगायें।

(क) गर्मी में हल्दी एवं अदरख की बुआई के लिए 40-45 सेंटीमीटर की दूरी पर 15-20 सेंटीमीटर गहरा तथा उतना ही चौड़ा नाली (ट्रेच) बनाते हैं। नाली में कम्पोस्ट तथा रसायनिक खाद के मिश्रण को देकर मिट्टी में अच्छी तरह मिला देते हैं। नाली में 10 सेंटीमीटर के फासले पर बीज प्रकंद की बुआई करते हैं तथा मिट्टी को ढंक देते हैं। मिट्टी से ढंकते समय ख्याल रखें की नाली जमीन से थोड़ा नीचे ही रहे ताकि गर्मी में पानी देने में सुविधा हो। बरसात आने पर मिट्टी चढ़ा देते हैं ताकि पानी न जमने पाये।

(ख) बरसात में हल्दी एवं अदरख को लगाने के लिए खेत को भुरभुरा कर छोटी-छोटी क्यारियाँ जमीन से 8-10 सेंटीमीटर ऊँची होनी चाहिए, ताकि बरसात में पानी न लगे। 3.20 मीटर लम्बा तथा 1 मीटर चौड़ाई के क्यारियाँ बना सकते हैं। इन क्यारियों में 40 सेंटीमीटर की दूरी पर लाइन तथा 10 सेंटी मीटर पौधा से पौधा की दूरी रखकर बुआई करते है। बुआई के लिए 10 सेंटीमीटर गहराई की नाली बनाते हैं तथा उस नाली में 10 सेंटीमीटर की दूरी पर प्रकंद को रखकर बुआई करते हैं। बुआई के समय प्रकंद में आँख (कली) ऊपर की तरफ होनी चाहिये। बुआई के बाद प्रकंद को मिट्टी से ढँक देते है। इसके बाद सिंचाई कर देते हैं। बुआई के बाद क्यारी को 5-6 सेंटीमीटर मोटा आम, शीशम, घास-फूस या गोबर की सड़ी खाद से ढँक देते हैं ताकि नमी बनी रहे। इससे खरपतवार भी कम उगेंगे।

कृषि कार्य एवं देखभाल

खेत को खरपतवार से मुक्त रखना आवश्यक है। इसके लिए तीन-चार बार निकाई-गुड़ाई करनी चाहिए। अंतिम बार गुड़ाई कर मिट्टी चढ़ा देनी चाहिये। आरंभ में दो तीन सिंचाई की आवश्यकता हो सकती है। वर्षा काल में सिंचाई देने की आवश्यकता नहीं होगी, लेकिन जल एक जमाव न हो इसका ध्यान अवश्य रखें। जब फूल निकले तो उसे निकाल फेंकें। विशेषज्ञ से सलाह लेकर फसल को कीट एवं व्याधि से बचायें।

खुदाई एवं उपज

अदरख की फसल लगभग आठ से नौ माह में तथा हल्दी नौ से दस माह में खुदाई करने लायक हो जाती है जब पौधे की पत्तियाँ पीली तथा मुरझाई हुई तथा झुकी दिखाई दे तो यह समझना चाहिए कि अब खुदाई का उचित समय है। इस समय सावधानी से कोड़कर निकाल लें। कच्ची हल्दी की उपज लगभग 400-450 क्विंटल प्रति हेक्टेयर होती है तथा इनसे सुखा हल्दी 15 से 25 प्रतिशत के हिसाब से प्राप्त होती है। अदरख की उपज 200 क्विंटल प्रति हेक्टेयर लगभग होती है। अदरख को उखाड़ने के बाद दो-तीन बार पानी से धोकर धूलकण को साफ़ कर लेते हैं। इसके बाद तीन-चार दिन तक हल्की धूप में सुखाते हैं।

हल्दी के गाँठो को भी धोकर अच्छी तरह साफ़ कर लेते हैं। इसके बाद गांठों को पानी में जिसमें 0.1 प्रतिशत चूना मिला रहता है उबालते समय जब बर्त्तन में झाग आने लगे तथा हल्दी जैसे गंध आने लगे तो प्रकंद को बाहर निकालकर 10-15 दिन तक छाया में अच्छी तरह सुखाकर रख लेते हैं।

अदरख से सोंठ बनाना

सोंठ बनाने के लिए अदरख की अच्छी-अच्छी गांठों को छाँटकर पानी में डाल दें। जब उसका छिलका गल जाये तो साफ़ करके एक सप्ताह के लिए धूप में सुखाना चाहिये। इसके बाद चूने के पानी और गंधक से उपचारित करके फिर धूप में डालना चाहिये। इस प्रकार अदरख का लगभग 1/5 हिस्सा सोंठ के रूप में मिलता है। By समाजसेवी वनिता कासनियां पंजाब.

हल्दी एवं अदरख के बीज को रखना

किसान भाई को अगले साल के लिए बीज प्रकंद को रखना आवश्यक है। इसके लिये छायादार जगह में 1 मीटर गहरा एवं 50 सेंटीमीटर चौड़ा गड्डा बनाते हैं। बीज प्रकंद को इंडोफिल एम. 45 या बेभिस्टीन से उपचार कर लेते हैं। गड्डे के सतह पर 20 सेंटीमीटर बालू का सतह रखते हैं। इसके ऊपर 30 सेंटीमीटर लेयर प्रकंद को रखते हैं। इसके ऊपर बालू का लेयर देकर फिर प्रकंद का लेयर देते हैं। इस तरह गड्डे में प्रकंद को रखकर गड्डा को पटरा से ढक देते हैं। पटरा एवं प्रकंद के बीच 10 सेंटीमीटर खाली जगह हवा के लिये छोड़ देते हैं। इसके बाद ऊपर से मिट्टी से लेप कर देते हैं। इस प्रकार बीज प्रकंद को सुरक्षित रखकर अगले मौसम में बुआई करते हैं।Turષધીય ગુણધર્મો અને હળદર અને આદુની ખેતી

 હળદરના ગુણધર્મો

 આદુ ગુણધર્મો

 હળદર અને આદુની ખેતી

 વાતાવરણ

 માટી અને તેની તૈયારી

 વાવણી સમય

 અદ્યતન જાતો

 બીજ દર અને બીજ ઉપચાર

 ખાતર અને ખાતરો

 અંતર લાગુ કરવું

 અરજી કરવાની પદ્ધતિ

 કૃષિ કાર્ય અને સંભાળ

 ખોદવું અને ઉપજ

 સુકા આદુ

 હળદર અને આદુના દાણા રાખવા

 હળદરના ગુણધર્મો

 મુખ્યત્વે મસાલા તરીકે વપરાય છે.

 તે ભૂખ વધારે છે અને ટોનિક બનાવવામાં ઉપયોગમાં લેવાય છે.

 લોહી સાફ કરે છે.

 આંતરિક ઇજાઓ મટાડે છે અને ચામડાની ચેપ મટે છે. તેનો ઉપયોગ એન્ટિસેપ્ટિક તરીકે થાય છે.

 તે કોસ્મેટિક્સ અને 'કુમ-કમ' માં વપરાય છે.

 ખાંસીમાં હળદરને આગમાં શેકવાથી અને તેને પાણીથી પીસી લેવું ફાયદાકારક છે.

 દૂધ સાથે હળદર લેવાથી ઈજા થવાથી સોજો ઓછો થાય છે અને પેટનો કીડો પણ મરી જાય છે.

 પીડા અને સોજો પર હળદર અને ચૂનાની પેસ્ટ લગાવવાથી રાહત મળે છે.

 આદુ ગુણધર્મો

 પાચનમાં વધારો કરે છે, લાળ દૂર કરે છે.

 રક્ત વાહિનીઓનાં વિભાજનને કારણે લોહીનો પ્રવાહ મટાડે છે.

 જાડાપણું દૂર કરે છે.

 પેટમાં ગેસ દૂર કરવા માટે સેલરિ અને લીંબુના રસ સાથે ઉપયોગ કરવાથી ફાયદો થાય છે (આદુનો પાવડર 50 ગ્રામ અને સેલરિનો 30 ગ્રામ અને એક લીંબુનો રસ).

 અવાજ અટકે ત્યારે મધ સાથે આદુનો રસ પીવામાં આવે છે.

 આદુનું સેવન કબજિયાત અને ખાંસીમાં પણ ફાયદાકારક છે.

 હળદર અને આદુની ખેતી

 હળદર અને આદુ એ બંને મસાલાવાળી શાકભાજી છે જેની ખેતી આપણા દેશમાં મોટા પાયે થાય છે. શાકભાજીમાં આ મસાલાનો ઉપયોગ કરવા ઉપરાંત, તે દવા તરીકે પણ ઉપયોગમાં લેવાય છે. હળદરનો ઉપયોગ શાકભાજીમાં આવશ્યકપણે થાય છે. આદુ વિદેશમાં પણ નિકાસ થાય છે, જે વિદેશી વિનિમય આપે છે. ચોટાનાગપુરમાં પણ ખેતી કરીને ખેડુતો સારી આવક મેળવી શકે છે. શરૂઆતમાં, તેમની ખેતી માટે ઘણી મૂડી આવશ્યક છે. બીજ પર વધુ ખર્ચ થાય છે. જો ખેડુતો આગામી વર્ષ માટે બિયારણ રાખે છે, તો પછી પ્રથમ વર્ષમાં જ મૂડી રોકાણ કરવાની જરૂર રહેશે.

 વાતાવરણ

 તે ગરમ અને ભીના બંને હવામાનમાં સારી ઉપજ આપે છે. ખરીફ સીઝનમાં તેમની ખેતી થાય છે. વનસ્પતિ વિકાસ માટે હળવા વરસાદ સારો છે. પાક્યા સમયે વરસાદ જરૂરી નથી. જ્યાં વરસાદ 1000-11400 મી. તેઓ સફળતાપૂર્વક એક લિટર સુધી ખેતી કરી શકાય છે. આ અર્થમાં, પ્લેટau વિસ્તાર તેમના વાવેતર માટે યોગ્ય છે. આ માટે પૂરતો વરસાદ છે. હળદર અને આદુનો ઉપયોગ કરવા માટે આશરે 30 ડિગ્રી તાપમાનની જરૂર હોય છે. સંદિગ્ધ સ્થળોએ પણ હળદર અને આદુની ખેતી કરી શકાય છે. તે ઘરની ઉત્તર બાજુ અથવા ઝાડની ઉત્તરીય ભાગમાં સફળતાપૂર્વક વાવેતર કરી શકાય છે જ્યાં સૂર્યપ્રકાશ ઓછો છે.

 માટી અને તેની તૈયારી

 હળદર અને આદુ બંને જમીનની નીચે બેસે છે, તેથી પ્રકાશ માટી હોવી જરૂરી છે. જમીનમાં પાણીનો ગટર સારી હોવો જોઈએ. રેતાળ લોમથી લોમ માટી યોગ્ય છે. જમીનમાં પૂરતા પ્રમાણમાં બેક્ટેરિયા હોવું જરૂરી છે. ક્ષારયુક્ત જમીનમાં સારી ઉપજ જોવા મળતી નથી. ખેડૂત ભાઈએ પણ જમીન બદલતા રહેવું જોઈએ અને સતત ત્રણ વર્ષ સુધી તે જ ખેતી ન કરવી જોઈએ. ઘણા વર્ષોથી સતત તે જ ખેતી કરવાથી રોગ થવાની શક્યતા વધી જાય છે.

 ખેતર તૈયાર કરવા માટે, એક વખત હળ વડે જમીનને નાખીને અને ત્રણથી ચાર વખત હળ, તે જમીનને બરડ બનાવે છે જે જમીનથી 10-15 સે.મી.

 વાવણી સમય

 હળદર અને આદુ લગભગ આઠ મહિનામાં તૈયાર થાય છે, તેથી તેમને વાવણી શરૂ કરવી જરૂરી છે જેથી તેમને ઉગાડવા માટે પૂરતો સમય મળે. જો સિંચાઈ કરવી હોય તો, મધ્ય મેમાં વાવો. જો તમારે વરસાદી ખેતી કરવા માંગતા હોય તો ચોમાસામાં વરસાદ પડે કે તરત વાવણી કરો.

 અદ્યતન જાતો

 હળદરના 'પટણા' તરીકે ઓળખાતી વિવિધતા બિહાર અને બંગાળમાં પ્રચલિત છે. રાજેન્દ્ર કૃષિ યુનિવર્સિટી દ્વારા પસંદ કરેલ વિવિધતા 'મીનાપુર' છે જે મધ્યયુગીન વિવિધતા છે. રાજેન્દ્ર સોનિયા જાત આ ક્ષેત્રમાં સારી ઉપજ આપે છે. હળદરની અન્ય જાતોમાં કૃષ્ણા, કસ્તુરી, સુગંધમ, રોમા, સુરોભા, સુદર્શન, રંગ અને રશીમ છે.

 બીજ દર અને બીજ ઉપચાર

 કાળજીપૂર્વક બીજ પસંદ કરો. તંદુરસ્ત અને રોગ મુક્ત રાઇઝોમ પસંદ કરો. લાંબી ગાંઠ કે જેમાં ત્રણથી ચાર સ્વસ્થ કળીઓ હોય છે તે બીજ માટે યોગ્ય છે. મોટા રાઇઝોમ્સ પણ કાપીને લાગુ કરી શકાય છે. કાપવાથી રાઇઝોમની સારવાર કરવી જરૂરી છે અને કાપતી વખતે, ધ્યાનમાં રાખો કે દરેક ટુકડામાં ઓછામાં ઓછી બે-ત્રણ કળીઓ હોવા જ જોઈએ. એક હેક્ટરમાં વાવેતર માટે લગભગ 20-25 ક્વિન્ટલ રાઇઝોમ બિયારણની જરૂર પડશે. જ્યારે કાપવામાં આવે ત્યારે ઓછા રાઇઝોમની જરૂર પડશે.

 વાવેતર કરતા પહેલા રાઇઝોમની સારવાર કરવી જરૂરી છે, ખાસ કરીને જ્યારે રાઇઝોમ કાપવું. આ માટે, ઇન્ડોફિલ એમ -45 નામની દવાનું 0.2 ટકા સોલ્યુશન બનાવવું જોઈએ. એક લિટર પાણીમાં 2 ગ્રામ દવા ઉમેર્યા પછી, 0.2 ટકા સોલ્યુશન બનાવવામાં આવશે. તમે બેબીસ્ટાઇન નામની દવાના 0.1 ટકા સોલ્યુશનનો પણ ઉપયોગ કરી શકો છો. 0.1 ટકા સોલ્યુશન બનાવવા માટે, એક લિટર પાણીમાં 1 ગ્રામ દવા ઉમેરો. સ્લરી બનાવતી વખતે બંને દવાઓનું મિશ્રણ વધુ ઉપયોગી સાબિત થાય છે. રાઇઝોમનો ઇલાજ કરવા માટે, રાઇઝોમને 1 કલાક ઉકેલમાં રાખો અને તે પછી તેને દ્રાવણમાંથી દૂર કરો અને તેને 24 કલાક સંદિગ્ધ સ્થળે રાખો. તે પછી જ તેઓ તેને વાવે છે. બીજ રાઇઝોમનો ઉપયોગ 0.25% અગરોલ અથવા સરીસન અથવા બ્લિએટેક્સના ઉકેલમાં પણ કરી શકાય છે.

 ખાતર અને ખાતરો

 પ્રતિ હેક્ટર - ખાતર: 20 ક્વિન્ટલ

 યુરિયા: 200-225 કિલો

 એસ.એસ.પી. : 300 કિલો

 એમઓપી : 80-90 કિગ્રા

 ખાતરના ક્ષેત્રની તૈયારી કરતી વખતે જમીનમાં સારી રીતે ભળી દો. ખેતરની અંતિમ તૈયારી સમયે, પોટેશનો અડધો જથ્થો અને એન ફોસ્ફરસનો સંપૂર્ણ જથ્થો આપો. વાવણીના 60 દિવસ પછી અડધો જથ્થો યુરિયા અને બાકીનો અડધો પોટાશ આપો. બાકીનો અડધો યુરિયા વાવણી પછી 90 દિવસ પછી આપો અને તેને માટી નાખો.

 અંતર લાગુ કરવું

 હળદર: 45 સે.મી. x 15 સે.મી.

 આદુ: 40 સે.મી. x 10 સે.મી.

 અરજી કરવાની પદ્ધતિ

 ડ્રેઇન કરો અને ગરમીમાં લાગુ કરો. વરસાદની inતુમાં highંચા પલંગ બનાવો.

 (એ) ઉનાળામાં હળદર અને આદુની વાવણી માટે, એક ટ્રેશને 15-20 સે.મી. deepંડા અને સમાનરૂપે 40-45 સે.મી.ના અંતરે બનાવવામાં આવે છે. તેઓ ગટરમાં ખાતર અને રાસાયણિક ખાતરનું મિશ્રણ આપીને જમીનમાં સારી રીતે ભળી જાય છે. બીજ ડ્રેઇનમાં 10 સે.મી.ના અંતરે રાઇઝોમ વાવે છે અને જમીનને coverાંકી દે છે. માટીને coveringાંકતી વખતે, ધ્યાન રાખો કે ડ્રેઇન જમીનની થોડી નીચે રહે છે જેથી ઉનાળામાં પાણી આપવાની સુવિધા મળે. વરસાદના આગમન પર, માટીના pગલા થઈ જાય છે જેથી પાણી સ્થિર ન થાય.

 (બી) વરસાદની inતુમાં હળદર અને આદુ વાવવા માટે, નાના પથારી જમીનથી 8-10 સે.મી. .ંચા હોવા જોઈએ, જેથી વરસાદમાં પાણી ન આવે. 3.20 મીટર લાંબા અને 1 મીટર પહોળાઈવાળા પલંગ બનાવી શકે છે. આ પથારીમાં, વાવણી લાઇનથી 40 સે.મી. અને છોડથી 10 સે.મી.ના અંતરે કરવામાં આવે છે. વાવણી માટે, અમે 10 સે.મી.ની depthંડાઈનો ડ્રેઇન બનાવીએ છીએ અને તે ડ્રેઇનમાં 10 સે.મી.ના અંતરે રાઇઝોમ વાવીએ છીએ. વાવણી સમયે, આંખ (કળી) રાઇઝોમમાં ઉપરની તરફ હોવી જોઈએ. વાવણી કર્યા પછી, રાઇઝોમ માટીથી coveredંકાયેલ છે. આ પછી, અમે સિંચાઈ કરીએ છીએ. વાવણી પછી, બીજને 5-6 સે.મી. જાડા કેરી, રોઝવૂડ, નીંદ અથવા ગોબરની સડેલી ખાતરથી withાંકી દો જેથી ભેજ રહે. નીંદણ પણ આના કરતા ઓછા વધશે.

 કૃષિ કાર્ય અને સંભાળ

 ખેતરને નીંદણથી મુક્ત રાખવું જરૂરી છે. આ માટે, આપણે ત્રણથી ચાર વખત કરવું જોઈએ. છેલ્લો સમય કાદવવાળા કાદવ દ્વારા થવો જોઈએ. શરૂઆતમાં બેથી ત્રણ સિંચાઈની જરૂર પડી શકે છે. વરસાદની seasonતુમાં સિંચાઈ આપવાની જરૂર રહેશે નહીં, પરંતુ ખાતરી કરો કે પાણીમાં ભીડ નથી. જ્યારે ફૂલો બહાર આવે છે, ત્યારે તેને બહાર ફેંકી દો. નિષ્ણાતની સલાહ લઈને પાકને જીવાતો અને રોગોથી બચાવો.

 ખોદવું અને ઉપજ

 આદુનો પાક આશરે આઠથી નવ મહિનામાં અને હળદર નવથી દસ મહિનામાં ખોદવા યોગ્ય થાય છે જ્યારે છોડના પાંદડા પીળા અને વાઇલ્ડ અને વાંકા દેખાય છે, ત્યારે તે સમજવું જોઈએ કે હવે ખોદવાનો યોગ્ય સમય છે. આ સમયે, તેને ચાબુકથી કાળજીપૂર્વક દૂર કરો. કાચા હળદરનું ઉત્પાદન પ્રતિ હેક્ટર 400-450 ક્વિન્ટલ છે અને સૂકી હળદર 15 થી 25 ટકા સુધી મળે છે. આદુની ઉપજ આશરે 200 ક્વિન્ટલ પ્રતિ હેક્ટર છે. આદુને જડમૂળથી કા After્યા પછી તેને બે કે ત્રણ વાર પાણીથી ધોઈ લો અને ધૂળ સાફ કરો. આ પછી, ત્રણથી ચાર દિવસ સુધી આછા તડકામાં સૂકવો.

 હળદરની ગાંઠ ધોઈ લો અને તેને સારી રીતે સાફ કરો. તે પછી, જ્યારે ગઠ્ઠો પાણીમાં 0.1% ચૂનો સાથે ભળી જાય છે, જ્યારે ઉકળતા ફીણ થવા લાગે છે અને હળદરની ગંધ આવે છે, ત્યારે રાઇઝોમ કા takeો અને તેને 10-15 દિવસ માટે શેડમાં સૂકવી દો.

 સુકા આદુ

 સુકા આદુ બનાવવા માટે, આદુના ગઠ્ઠોને સારી રીતે કાmો અને તેને પાણીમાં નાખો. જ્યારે તેની ત્વચા ઓગળી જાય છે, ત્યારે તેને એક અઠવાડિયા સુધી તડકામાં સાફ કરીને સૂકવી જોઈએ. આ પછી, ચૂનાના પાણી અને સલ્ફરથી સારવાર કરો, પછી તેને તડકામાં મૂકો. આ રીતે, આદુનો લગભગ 1/5 ભાગ સૂકી આદુના સ્વરૂપમાં જોવા મળે છે. સામાજિક કાર્યકર વનિતા કસાણી પંજાબ દ્વારા.

 હળદર અને આદુના દાણા રાખવા

 ખેડૂત ભાઈએ બીજ વરાળને આગામી વર્ષ માટે રાખવાની રહેશે. આ માટે, ખાડો એક સંદિગ્ધ જગ્યાએ 1 મીટર deepંડા અને 50 સે.મી. બીજ રાઇઝોમની સારવાર ઇન્ડોફિલ એમ 45 અથવા બેબીસ્ટેઇનથી કરવામાં આવે છે. ખાડાની સપાટી પર, 20 સે.મી. રેતી આરામ કરે છે. આની ઉપરનો 30 સે.મી.નો સ્તર rhizome ધરાવે છે. આની ટોચ પર, રેતીનો એક સ્તર આપવો, પછી રાઇઝોમનો સ્તર આપો. આ રીતે, ખાડામાં રાઇઝોમ રાખીને, ખાડાને દાંડીથી coverાંકી દો. ખાડા અને રાઇઝોમની વચ્ચે હવા માટે 10 સે.મી. ખાલી જગ્યા છોડી દો. આ પછી, અમે તેને જમીનની ટોચ પરથી લાગુ કરીએ છીએ. આ રીતે, બીજ વાવણી પછીની સીઝનમાં રાઇઝોમને સુરક્ષિત રાખીને કરવામાં આવે છે.Medicinal Properties and Cultivation of Turmeric and Ginger

 Properties of turmeric

 Ginger properties

 Turmeric and Ginger Cultivation

 Climate

 Soil and its preparation

 Sowing time

 Advanced varieties

 Seed Rate and Seed Treatment

 Manures and Fertilizers

 Applying distance

 Method of application

 Agricultural work and care

 Digging and yield

 Dry ginger

 Keeping turmeric and ginger seeds

 Properties of turmeric

 Mainly used as a spice.

 It increases appetite and is used in making tonic.

 Cleans the blood.

 Heals internal injuries and cures leather infections. It is used as an antiseptic.

 It is used in cosmetics and 'Kum-Kum'.

 In cough, roasting turmeric in a fire and grinding it with water is beneficial.

 Taking turmeric with milk reduces swelling due to injury and stomach worm also dies.

 Applying turmeric and lime paste on pain and swelling provides relief.

 Ginger properties

 Increases digestion, removes mucus.

 Cures blood flow due to dilation of blood vessels.

 Removes obesity.

 Use with celery and lemon juice to remove gas in the stomach is beneficial (50 grams of ginger powder and 30 grams of celery and one lemon juice).

 Ginger juice with honey is consumed when the voice stops.

 Consumption of ginger is also beneficial in constipation and cough.

 Turmeric and Ginger Cultivation

 Turmeric and ginger are both spiced vegetables whose cultivation is practiced on a large scale in our country. In addition to the use of these spices in vegetables, it is also being used as a medicine. Turmeric is essentially used in vegetables. Ginger is also exported abroad, which gives foreign exchange. Farmers can get good income by cultivating them in Chotanagpur too. Initially, a lot of capital is required for their cultivation. There is more expenditure on seeds. If farmers keep seeds for next year, then there will be a need to invest capital only in the first year.

 Climate

 It gives good yield in both hot and wet weather. They are cultivated during the Kharif season. Light rain is good for vegetative growth. Rainfall is not required at the time of ripening. Where the rainfall is 1000–1400 m. They can be cultivated successfully up to a liter. In this sense, the plateau area is suitable for their cultivation. There is enough rainfall for these. Applying turmeric and ginger requires about 30 degree temperature. Turmeric and ginger can also be cultivated in shady places. It can be cultivated successfully on the northern side of the house or in the northern part of the tree where there is less sunlight.

 Soil and its preparation

 Turmeric and ginger both sit below the ground, so it is necessary to have light soil. The drainage of water in the soil should be good. Sandy loam to loam soil is suitable. It is necessary to have sufficient amount of bacteria in the soil. Good yield is not found in alkaline soils. The farmer brother should also keep changing the land and should not cultivate the same field for three consecutive years. By cultivating the same field continuously for many years, the chances of getting disease increases.

 To prepare the field, once plowing the soil with plow and three to four times the plow, it makes the soil brittle which should be 10-15 cm high from the ground.

 Sowing time

 Turmeric and ginger are ready in about eight months, so it is necessary to start sowing them so that they get sufficient time to grow. If irrigation is to be done, sow them in mid-May. If you want to do rainfed farming, then sow them as soon as the monsoon rain falls.

 Advanced varieties

 The variety known as 'Patna' of turmeric is practiced in Bihar and Bengal. The variety selected by Rajendra Agricultural University is 'Meenapur' which is a medieval variety. Rajendra Sonia variety gives good yield in this region. Other varieties of turmeric are Krishna, Kasturi, Sugandham, Roma, Surobha, Sudarshana, Ranga and Rashim.

 Seed Rate and Seed Treatment

 Choose seeds carefully. Choose a healthy and disease-free rhizome. Long knots which have three to four healthy buds are suitable for seeds. Large rhizomes can also be cut and applied. It is necessary to treat the rhizome by cutting and while cutting, keep in mind that each piece must have at least two-three buds. About 20-25 quintal rhizome seeds will be required for cultivation in one hectare. Less rhizome will be required when cut.

 It is necessary to treat the rhizome before planting, especially when cutting the rhizome. For this, a 0.2 percent solution of the drug called Indofil M-45 should be made. After adding 2 grams of medicine in one liter of water, 0.2 percent solution will be formed. You can also use 0.1 percent solution of a medicine called Babistine. To make 0.1 percent solution, add 1 gram of medicine in one liter of water. Mixing of both drugs is found to be more useful when making slurry. To cure the rhizome, keep the rhizome in the solution for 1 hour and after that remove it from the solution and keep it in a shady place for 24 hours. Only after that sowing them. Seed rhizome can also be treated in a 0.25% solution of agarol or sarisan or bleatax.

 Manures and Fertilizers

 Per hectare - compost: 20 quintals

 Urea: 200-225 kg

 SSP. : 300 kg

 MOP : 80-90 kg

 Mix well in soil while preparing compost field. At the time of the final preparation of the field, give half the amount of potash and full quantity of N phosphorus. After 60 days of sowing give half quantity of urea and remaining half of potash. Give the remaining half of urea 90 days after sowing and soil it.

 Applying distance

 Turmeric: 45 cm x 15 cm

 Ginger: 40 cm x 10 cm

 Method of application

 Drain and apply in the heat. Make high beds in the rainy season.

 (A) For sowing turmeric and ginger in summer, a trache is made 15–20 cm deep and equally wide at a distance of 40–45 cm. They mix well in the soil by giving a mixture of compost and chemical fertilizer in the drain. The seeds sow the rhizome at a distance of 10 cm in the drain and cover the soil. While covering with soil, take care that the drain remains slightly below the ground so that there is convenience in giving water in summer. On the arrival of rain, we give soil so that the water does not freeze.

 (B) In order to plant turmeric and ginger in the rainy season, the small beds should be 8-10 cm high from the ground, so that there is no water in the rain. Can make beds of 3.20 meters long and 1 meter width. In these beds, sowing is kept at a distance of 40 cm from the line and 10 cm from the plant at a distance of the plant. For sowing, make a drain of 10 cm depth and sow the rhizome at a distance of 10 cm in that drain. At the time of sowing, the eye (bud) should be upwards in the rhizome. After sowing, the rhizome is covered with soil. After this, we give irrigation. After sowing, cover the seed with 5-6 cm thick mangoes, rosewood, weed or dung rotten manure so that the moisture remains. Weeds will also grow less than this.

 Agricultural work and care

 It is necessary to keep the field free from weeds. For this, we should do three to four times. The last time should be done by kneading mud. Initially two to three irrigation may be required. There will be no need to provide irrigation during the rainy season, but make sure that water is not a congestion. When the flowers come out, throw them out. Save the crop from pests and diseases by taking advice from an expert.

 Digging and yield

 The ginger crop becomes worth digging in about eight to nine months and turmeric in nine to ten months. When the leaves of the plant appear yellow and wilted and bent, then it should be understood that now is the right time to dig. At this time, carefully remove it by whipping it. The yield of raw turmeric is about 400-450 quintal per hectare and dry turmeric is obtained from 15 to 25 percent. The yield of ginger is around 200 quintals per hectare. After uprooting the ginger, wash it with water two or three times and clean the dust. After this, dry in light sun for three to four days.

 Wash the turmeric knots and clean them well. After this, when the lumps are mixed with 0.1% lime in the water, when boiling starts to froth and smells like turmeric, take out the rhizome and dry it in shade for 10-15 days.

 Dry ginger

 To make dry ginger, trim well of lumps of ginger and put it in water. When its skin gets melted, it should be cleaned and dried in the sun for a week. After this, treated with lime water and sulfur, then put in the sun. In this way, about 1/5 part of ginger is found in the form of dry ginger. By social worker Vanita Kasani Punjab.

 Keeping turmeric and ginger seeds

 The farmer brother is required to keep the seed rhizome for the next year. For this, the pit is made 1 meter deep and 50 cm wide in a shady place. Seed rhizome is treated with Indophil M. 45 or Babistein. On the surface of the pit, 20 cm of sand rests. The 30 cm layer on top of this holds the rhizome. On top of this, giving a layer of sand, then giving the layer of rhizome. In this way, keeping the rhizome in the pit, cover the pit with the stem. Between the pit and the rhizome leave 10 cm of empty space for air. After this, we apply it from the top of the soil. In this way, the seeds are sown in the next season keeping the rhizome safe.دوائن جي خاصيت ۽ ٻرندڙ ۽ ٻير جو فصل

 برج جي ملڪيت

 انگن جي ملڪيت

 ترش ۽ جگر جي پوکائي

 آبهوا

 مٽي ۽ ان جي تياري

 بونا وقت

 ترقي يافته قسمون

 ٻج جي شرح ۽ ٻج جو علاج

 هدايتن ۽ ڀاڻين کي

 درخواست ڏيڻ وارو مفاصلو

 درخواست جو طريقو

 زرعي ڪم ۽ سنڀال

 ڳچيءَ ۽ پيداوار

 سڪل ادرڪ

 سرزمين ۽ انگور جا ٻج رکڻ

 برج جي ملڪيت

 بنيادي طور تي مصالحو طور استعمال ڪيو ويندو آهي.

 اهو اشتياق وڌائي ٿو ۽ ٽانڪ ٺاهڻ ۾ استعمال ٿيندو آهي.

 رت کي صاف ڪندو آھي.

 اندروني زخمين کي شفا ڏيندو ۽ چمڙي جي انفيڪشن کي دور ڪندو آهي. اهو antiseptic طور استعمال ڪيو ويندو آهي.

 اهو کاسمیٹکس ۽ ’Kum-Kum‘ ۾ استعمال ٿيندو آهي.

 اڙيءَ ۾ ، توريا کي باهه ۾ روغن ۽ پاڻي سان پيهڻ انهي کي فائديمند آهي.

 ٿڌي کاڌي سان کير لڳائڻ سان زخم جي ڪري سو sw گهٽجي وڃي ٿي ۽ پيٽ جو وار پڻ ٿي وڃي ٿو.

 درد ۽ ٻرندڙ جلد تي ٿڪندڙ ۽ ليمن جو پيسٽ لڳائڻ سان آرام ملندو آهي.

 انگن جي ملڪيت

 هضم وڌائي ٿو ، بلغم ڪ remي ٿو.

 رت جي نالين جي روانگي سبب رت جي وهڪري جو علاج ڪندو آهي.

 موٹاپا کي ختم ڪري ٿو.

 معدي ۾ گئس ڪ toڻ لاءِ اجوائن ۽ ليمن جو رس سان استعمال ڪريو فائدي مند آهي (50 گرام ادرڪ پاؤڊر ۽ 30 گرام اجوائن ۽ هڪ ليمن جو رس).

 مٽي سان گڏ ادرڪ جو رس کائڻ بعد ۾ آواز ٿيندو آهي.

 قبض ۽ کثرت ۾ ادرڪ جو استعمال پڻ فائديمند آهي.

 ترش ۽ جگر جي پوکائي

 داڻا ۽ ادرڪ ٻئي مصالحه دار ڀا vegetablesيون آهن جن جي پوک اسان جي ملڪ ۾ وڏي پيماني تي عمل ڪئي پئي وڃي. انهن مصالحن ڀا vegetablesين ۾ استعمال ڪرڻ کان علاوه ، ان کي دوا طور به استعمال ڪيو پيو وڃي. Turmeric بنيادي طور ڀا vegetablesين ۾ استعمال ڪيو ويندو آھي. ادرڪ کي ٻاهرين ملڪ پڻ برآمد ڪيو ويندو آهي ، جيڪو زر مبادلو ڏي ٿو. هارين کي به چوٿان پور ۾ پوک ڪندي سٺي آمدني حاصل ٿي سگهي ٿي. ان جي ابتڙ ، انهن جي پوک لاءِ تمام گهڻو سرمايو گهربل هوندو آهي. هتي ٻج تي وڌيڪ خرچ ٿيندو آهي. جيڪڏهن هارين ايندڙ سال لاءِ ٻج رکندا آهن ، تڏهن پهرين سال ۾ ئي سرمائي جي سرمايه ڪاري ڪرڻي پوندي.

 آبهوا

 اهو گرم ۽ گرم موسم ۾ سٺي پيداوار ڏي ٿو. اهي خريف جي موسم ۾ پوکيا ويندا آهن. هلڪو مينهن سبزي جي واڌ لاءِ سٺو آهي. برسات جي پکجڻ وقت گهربل نه هوندو آهي. جتي برسات 1000–1400 ميٽر آهي. اهي هڪ ليٽر تائين ڪاميابي سان پوک ڪري سگھجن ٿيون. ان لحاظ کان ، پليجو علائقو انهن جي پوک لاءِ موزون آهي. اتي ڪافي مينهن آهي. ٿڌي ۽ انگور لڳائڻ سان تقريبن 30 درجا حرارت جي ضرورت هوندي آهي. Turmeric ۽ ادرڪ پڻ پوکي دار جڳهن ۾ پوکي سگھجي ٿو. هن کي ڪاميابي سان پوکي سگهجي ٿي گهر جي اترئين حصي يا وڻ جي اتر واري حصي تي جتي سج جي گهٽتائي هوندي آهي.

 مٽي ۽ ان جي تياري

 Turmeric ۽ ادرڪ ٻئي زمين جي هيٺان ويهندا آهن ، تنهنڪري ان لاءِ هلڪي مٽي هجڻ ضروري آهي. مٽيءَ ۾ پاڻي جي نيڪال سٺي هجڻ گهرجي. لوڻ مٽيءَ لاءِ سینڈي لوام مناسب آهي. اهو ضروري آهي ته مٽي ۾ بيڪرياريا جي ڪافي مقدار هجي. الڪائن مٽي ۾ سٺي پيداوار نه ملي آهي. زميندار ڀاءُ کي پڻ زمين تبديل ڪرڻ لھي رکڻ گهرجي ۽ لاڳيتو ٽن سالن تائين ساڳئي زمين کي پوکڻ نه گھرجي. ڪيترن ئي سالن کان ساڳيو ميدان کي مسلسل پوکڻ سان ، بيماريءَ وڌڻ جو امڪان وڌي ويندو آهي.

 زمين کي تيار ڪرڻ لاءِ ، هڪ ڀيرو جهاتي ۽ زمين کي ٽن کان چئن کان ڀيڻ سان گڏ ڪرڻ وقت اها مٽي کي ٿلهي ٺاهيندي آهي جيڪا زمين کان 10-15 سينٽي ميٽر مٿي هجڻ گهرجي.

 بونا وقت

 Turmeric ۽ انگور تقريبا اٺ مهينن ۾ تيار هوندا آهن ، ان ڪري انهن کي پوکڻ شروع ڪرڻ ضروري آهي ته انهن کي وڌڻ لاءِ ڪافي وقت ملي. جيڪڏهن آبپاشي ڪرڻي آهي ، مئي جي وچ ڌاري انهن کي ساڙي. جيڪڏهن توهان برسات جي پوک به ڪرڻ چاهيو ٿا ، ته پوءِ جلدي مينهن مينهن و themي.

 ترقي يافته قسمون

 برچ ۽ بنگال ۾ جورڙن جو ’پتن‘ نالي مشهور آهي. راجندر زرعي يونيورسٽي پاران چونڊيل اها قسم ’ميناپور‘ آهي جيڪا وچولي قسم جو آهي. راجندر سونيا وڪري هن علائقي ۾ سٺي پيداوار ڏي ٿي. ترڪيءَ جي ٻين قسمن ڪرشنا ، ڪستوري ، سوگندهام ، روما ، سوروبها ، سدرشن ، رنگا ۽ راشم آهن.

 ٻج جي شرح ۽ ٻج جو علاج

 احتياط سان ٻج چونڊيو. هڪ صحتمند ۽ بيماري کان پاڪ رزومم چونڊيو. ڊگھي knلھيون جيڪي ٽي کان چار صحتمند کلون آھن ٻجن لاءِ موزون آھن. وڏين rhizomes کي به ڪٽي ۽ لاڳو ڪري سگهجي ٿو. ضروري آهي ته کٽائڻ ۽ کٽڻ مهل رزميءَ جو علاج ڪجي ، ياد رک ته هر ٽڪ جو گهٽ ۾ گهٽ ٻه ٽي گل هجڻ گهرجن. اٽڪل 20-25 کوئنٹل رزومي ٻج گهربل هوندو ته هڪ هيڪٽر ۾ پوک لاءِ. گھٽ ڪ rhڻ جي ضرورت پوندي جڏھن ڪٽي ويندي.

 ٻج پوکڻ کان پھريائين علاج ڪرڻ ضروري آھي ، خاص طور تي جڏھن رزموم کي ڪٽايو وڃي. ان لاءِ دوا جو 0.2 سيڪڙو حل ڪيو وڃي جيڪو Indofil M-45 سڏيو وڃي. پاڻي جي هڪ ليٽر ۾ 2 گرام دوا شامل ڪرڻ بعد 0.2 سيڪڙو محلول ٺهندو. توهان Babistine نالي دوا جو 0.1 سيڪڙو حل به استعمال ڪري سگهو ٿا. 0،1 سيڪڙو حل ڪرڻ لاءِ 1 گرام پاڻي ۾ 1 گرام دوا شامل ڪريو. ٻرندڙ ٺاهڻ دوران ٻنهي دوا جو ملاوٽ وڌيڪ مفيد ثابت ٿيو. رزوم کي صاف ڪرڻ لاءِ ، ڳلهه کي 1 ڪلاڪ جي حل ۾ رکڻ ۽ بعد ۾ حل مان هٽائڻ ۽ 24 ڪلاڪن تائين هن کي ڇانو واري جاءِ تي رکڻ. صرف ان کان پوء اھي ئي بويا. ٻج پوزو پڻ علاج ڪري سگهجي ٿو 0.25٪ agarol يا sarisan or blatax جو حل.

 هدايتن ۽ ڀاڻين کي

 في هيڪٽر - ڪمپاس: 20 ڪوانٽال

 يوريا: 200-225 ڪلو

 ايس ايس پي. : 300 ڪلو

 MOP : 80-90 ڪلو

 ڪمپاس جي فيلڊ تيار ڪرڻ دوران مٽي ۾ ملايو ميدان جي آخري تياري جي وقت ، پوٽوش جو اڌ حصو ۽ اين فاسفورس جي مڪمل مقدار ڏيو. 60 ڏينهن جي پوکجڻ کان پوءِ يوريا جي اڌ مقدار ۽ باقي پوٽاش جو اڌ حصو ڏيو. باقي اڌ يوريا ڏيو 90 ڏينهن بعد پوک ڪرڻ ۽ مٽي ڪرڻ بعد.

 درخواست ڏيڻ وارو مفاصلو

 Turmeric: 45 سينٽي ميٽر x 15 سينٽ

 انگن: 40 سينٽ x 10 سينٽ

 درخواست جو طريقو

 خشڪ وجھي ۽ گرمي ۾ لاڳو ڪريو. مينهن جي موسم ۾ اوندا بسترا ٺاهيو.

 (الف) گرمين ۾ ٻرندڙ ۽ ادرڪ کي ساڙڻ لاءِ ، هڪ پيچرو 15- 20 سينٽي ميٽر ڊگهو ۽ برابر acheوٽو ڪيو ويندو آهي 40-45 سينٽي ميٽر جي مفاصلي تي. انهن نلين ۾ ڪمپاس ۽ ڪيميائي ڀاڻ جو هڪ مرکب ڏيڻ سان زمين ۾ چ mixي طرح ملن ٿا. ٻوٽا ناڻي ۾ 10 سينٽي ميٽر جي مفاصلي تي رزم بوج ڪندا آهن ۽ مٽي کي coverڪيندا آهن. مٽي سان coveringڪڻ دوران ، خيال رکجو ته ٻل زمين کان ٿورو هيٺ رهجي ته جيئن گرمين ۾ پاڻي ڏيڻ ۾ سهولت موجود هجي. مينهن جي آمد تي ، مٽي isٽي ٿي وڃي ٿي جتان پاڻي waterميل نه هجي.

 (ٻ) برسات جي موسم ۾ ٿڌي ۽ انگور پوکڻ لاءِ نن bedsين ڪوٺين کي زمين کان 8-10 سينٽي بلند هجڻ گهرجي ، انهي ڪري مينهن ۾ پاڻي ناهي. 3.20 ميٽر ڊگهي ۽ 1 ميٽر جي ويڪر تي ڪري سگھي ٿو. انهن پلنگ ۾ ، پوک ڪئي وڃي ٿي قطار کان 40 سينٽي جي فاصلي تي ۽ ٻوٽي کان 10 سينٽي جي مفاصلي تي پوک. اسان ٻڪڻ لاءِ ، اسان 10 سينٽي جي کوهن تائين ٻڏي ٺاهي ۽ ان نال ۾ 10 سي ايم جي فاصلي تي رزومو پوکيو. بوئڻ واري وقت ، اکين ۾ (قلي) رزيمي مٿان هجڻ گهرجي. ٻج پوڻ کان پوءِ ، rhizome مٽي سان isڪيل آهي. ان کان پوءِ ، اسان ايريگيشن ڏيندا آهيون. بوئڻ کان پوءِ ، ٻج کي 5-6 سينٽي جي ٿلهي مينهن ، گلابي ، ٿڌي يا گوبر سڻ وارن سان ڀريل ڇڏيو ته جيئن رطوبت برقرار رهي. انجاهه به گهٽ کان گهٽ وڌندو آهي.

 زرعي ڪم ۽ سنڀال

 ان لاءِ لازم آهي ته زمين کي روئيءَ کان آزاد رکجي. ان لاءِ ، اسان کي ٽي کان چار ڀيرا ڪرڻ گهرجي. آخري وقت ۾ مٽيءَ جي گلي ڪرڻ سان هئڻ گهرجي. شروعاتي طور تي ٻه کان ٽي آبپاشي گهربل هوندا. برسات جي موسم ۾ آبپاشي مهيا ڪرڻ جي ڪا ضرورت نه هوندي ، پر پڪ ٿي وٺو ته پاڻي هڪ پيڙهه ناهي. جڏهن گل نڪري اچن ، انهن کي اڇلائي ڇڏيو. هڪ ماهر سان صلاح وٺي فصل کي پيٽ ۽ بيمارين کان بچايو.

 ڳچيءَ ۽ پيداوار

 ادرڪ جو فصل اٽڪل اٺ کان نو مهينا ۽ ٻٻر ۾ 9 کان ڏهين مهينن ۾ ڳرڻ لائق ٿيندو آهي. جڏهن پوک جا پن زرد ۽ مائل ٿي ويندا آهن ۽ جهلي ويندا آهن ، تڏهن اهو سمجهڻ گهرجي ته هاڻ پچڻ جو صحيح وقت آهي. هن وقت ، احتياط سان ان کي ڪٽي ڇڏڻ سان. خام Turmeric جي پيداوار اٽڪل 400-450 ڪيوئنال في هيڪٽر آهي ۽ خشڪ Turmeric 15 کان 25 سيڪڙو تائين حاصل ڪئي ويندي آهي. ادرڪ جي پيداوار 200 هاڪٽر في هيڪٽر آهي. ادرڪ کي مٿي آڻڻ کان پوء ، ان کي ٻه يا ٽي ڀيرا پاڻي سان ڌوئڻ ۽ مٽي کي صاف ڪرڻ. تنهن کان پوءِ هلڪي سج ۾ ٽن کان چئن ڏينهن تائين خشڪ ٿيڻ.

 ڪنگڻ واري ڳون کي ڌوئي ۽ انهن کي چ cleanي طرح صاف ڪريو. ان کان پوءِ ، theڪڙو 0.1 سيڪڙو ليمن سان پاڻي ۾ ملائي ، جڏهن ابلڻ شروع ٿي وڃي ۽ ٻرندڙ وانگر بوءِ اچڻ شروع ڪري ، Rhizome ڪ takeي ۽ 10-15 ڏينهن تائين اهو ڇانو ۾ سڪي.

 سڪل ادرڪ

 خشڪ ادرڪ کي ٺاهڻ لاءِ ، ادرڪ جي ٽڪرن کي سٺي نموني ڪ trimي ۽ پاڻي ۾ وجهو. جڏهن هن جو جلد پگھلجي ويندو آهي ، اهو هڪ هفتي لاءِ سج ۾ صاف ۽ خشڪ ٿيڻ گهرجي. ان کان پوءِ ليمي پاڻي ۽ سلفر سان علاج ڪيو ، پوءِ سج ۾ وجھي ڇڏيو. هن طريقي ۾ تقريباً ا 1/ڻ واري ٻج جو اڌ حصو ادرڪ جي صورت ۾ ملندو آهي. سماجي ڪارڪن پاران ونيتا ڪاسياني پنجاب.

 سرزمين ۽ انگور جا ٻج رکڻ

 هاريدار ڀاءُ کي ايندڙ سال لاءِ ٻج کي بهتر رکڻ لاءِ گهربل آهي. ان لاءِ ، ڳچي کي هڪ ڇتي واري جاءِ تي 1 ميٽر ڊگهو ۽ 50 سينٽي ميٽر ويڪرو ٺاهيو وڃي ٿو. Seed rhizome علاج ڪيو ويندو آهي Indophil M. 45 يا Babistein سان. گڑھے جي مٿاڇري تي ، 20 سينٽي کنڊ سر آرام ڪري ٿو. ان جي مٿان 30 سينٽي پرت رکيل تال کي رکي ٿي. انهيءَ جي مٿان ، ريت جي هڪ پرت ڏيڻ ، پوءِ ofرomeار جي پرت کي ڏي. هن طريقي سان ، ڳئون کي theڪڻ ۾ رکڻ ، ڏاڪڻ کي اسٽيم سان گڏ coverڪڻ. گڊ ۽ ريزوم جي وچ ۾ خالي هوا کي 10 سينٽي جي خالي جاءِ ڇڏيو وڃي. انهي کان پوء ، اسان ان کي مٽي جي چوٽي تان لاڳو ڪريون ٿا. هن طريقي سان ، ٻج کي ايندڙ سيزن ۾ پوکيو ويندو آهي rhizome کي محفوظ طور تي رکڻ.औषधी गुणधर्म आणि हळद आणि आलेची लागवड

 हळदीचे गुणधर्म

 आलेचे गुणधर्म

 हळद आणि आलेची लागवड

 हवामान

 माती आणि त्याची तयारी

 पेरणीची वेळ

 प्रगत वाण

 बियाणे दर व बीजोपचार

 खते आणि खते

 अंतर लावत आहे

 अर्ज करण्याची पद्धत

 कृषी कार्य आणि काळजी

 खोदाई आणि उत्पन्न

 सुका आले

 हळद आणि आले दाणे ठेवा

 हळदीचे गुणधर्म

 मुख्यतः मसाला म्हणून वापरला जातो.

 हे भूक वाढवते आणि शक्तिवर्धक बनवण्यासाठी वापरली जाते.

 रक्त स्वच्छ करते.

 अंतर्गत जखम बरे करते आणि चामड्याचे संक्रमण बरे होते. हे अँटीसेप्टिक म्हणून वापरले जाते.

 हे सौंदर्यप्रसाधने आणि 'कुम-कुम' मध्ये वापरले जाते.

 खोकल्यात हळद आगीत भाजून पाण्याने बारीक केल्यास फायदा होतो.

 दुधाबरोबर हळद घेतल्यास दुखापतीमुळे सूज कमी होते आणि पोटाचा किडा देखील मरतो.

 वेदना आणि सूज वर हळद आणि चुनाची पेस्ट लावल्यास आराम मिळतो.

 आलेचे गुणधर्म

 पचन वाढवते, श्लेष्मा काढून टाकते.

 रक्तवाहिन्या फुटण्यामुळे रक्ताचा प्रवाह बरा होतो.

 लठ्ठपणा दूर करते.

 पोटात गॅस काढून टाकण्यासाठी भाजी किंवा कोशिंबीर बनवण्यासाठी उपयुक्त अशी एक वनस्पती आणि लिंबाचा रस वापरणे फायदेशीर आहे (50 ग्रॅम आल्याची पावडर आणि 30 ग्रॅम भाजी किंवा कोशिंबीर बनवण्यासाठी उपयुक्त अशी एक वनस्पती आणि एक लिंबाचा रस).

 आवाज बंद झाल्यावर मध सह आलेचा रस खाल्ला जातो.

 बद्धकोष्ठता आणि खोकला देखील आल्याचे सेवन फायदेशीर आहे.

 हळद आणि आलेची लागवड

 हळद आणि आले दोन्ही मसालेदार भाज्या आहेत ज्यांची शेती आपल्या देशात मोठ्या प्रमाणात केली जाते. भाज्यांमध्ये हे मसाले वापरण्याव्यतिरिक्त हे औषध म्हणून देखील वापरले जात आहे. हळदीचा वापर भाजीपाला मध्ये होतो. आल्याची परदेशातही निर्यात केली जाते, ज्यामुळे परकीय चलन मिळते. चोटनागपूरमध्येही त्यांची लागवड करुन शेतक good्यांना चांगले उत्पन्न मिळू शकते. सुरुवातीला त्यांच्या लागवडीसाठी भरपूर भांडवल आवश्यक असते. बियाण्यांवर जास्त खर्च होतो. जर शेतक next्यांनी पुढील वर्षासाठी बियाणे ठेवले तर पहिल्या वर्षामध्येच भांडवल गुंतविण्याची गरज भासू शकेल.

 हवामान

 हे गरम आणि ओले दोन्ही हवामानात चांगले उत्पादन देते. खरीप हंगामात त्यांची लागवड केली जाते. वनस्पतींचा विकास करण्यासाठी हलका पाऊस चांगला आहे. पिकण्याच्या वेळी पाऊस पडणे आवश्यक नसते. जेथे पाऊस 1000-11400 मी. ते एक लिटर पर्यंत यशस्वीरित्या लागवड करता येते. या अर्थाने, पठाराचे क्षेत्र त्यांच्या लागवडीसाठी योग्य आहे. या साठी पुरेसा पाऊस आहे. हळद आणि आले लावण्यासाठी सुमारे 30 डिग्री तपमान आवश्यक आहे. हळद आणि आल्याची छाया छायादार ठिकाणीही करता येते. घराच्या उत्तरेकडील किंवा झाडाच्या उत्तरेकडील भागात कमी सूर्यप्रकाश असल्यास यशस्वीरित्या लागवड करता येते.

 माती आणि त्याची तयारी

 हळद आणि आले दोघेही जमिनीखालून बसतात, त्यामुळे हलकी माती असणे आवश्यक आहे. मातीतील पाण्याचा निचरा चांगला असावा. वालुकामय चिकणमाती ते चिकणमाती माती योग्य आहे. मातीत पुरेसे प्रमाणात बॅक्टेरिया असणे आवश्यक आहे. अल्कधर्मी मातीत चांगले उत्पादन मिळत नाही. शेतकरी बांधवानेही जमीन बदलतच राहावी आणि सलग तीन वर्षे त्याच शेतात शेती करु नये. बर्‍याच वर्षांपासून एकाच शेतात सतत शेती केल्यास रोग होण्याची शक्यता वाढते.

 शेत तयार करण्यासाठी एकदा नांगरणी करुन माती नांगरणी करुन आणि नांगरणीनंतर तीन ते चार वेळा नांगरणी केल्यास ती माती ठिसूळ होईल जी जमिनीपासून 10-15 सें.मी. उंच असावी.

 पेरणीची वेळ

 हळद आणि आले सुमारे आठ महिन्यांत तयार होते, म्हणून त्यांची पेरणी सुरू करणे आवश्यक आहे जेणेकरून त्यांना वाळण्यास पुरेसा वेळ मिळेल. जर सिंचन करावयाचे असेल तर त्यांना मेच्या मध्यावर पेरणी करा. जर तुम्हाला पावसाळी शेती करायची असेल तर पावसाळा पाऊस पडताच पेरणी करा.

 प्रगत वाण

 हळदीचे 'पटना' म्हणून ओळखले जाणारे वाण बिहार आणि बंगालमध्ये पाळले जाते. राजेंद्र कृषी विद्यापीठाने निवडलेली वाण 'मीनापूर' असून ती मध्ययुगीन आहे. राजेंद्र सोनिया जाती या प्रदेशात चांगले उत्पादन देते. कृष्णा, कस्तुरी, सुगंधम, रोमा, सुरोभा, सुदर्शन, रंगा आणि रशिम हळदीच्या इतर जाती आहेत.

 बियाणे दर व बीजोपचार

 बियाणे काळजीपूर्वक निवडा. एक निरोगी आणि रोग-मुक्त राइझोम निवडा. लांब नॉट ज्यात तीन ते चार निरोगी कळ्या असतात ते बियाण्यास योग्य असतात. मोठे राईझोम देखील कापून ते लागू करता येतात. कट करून राइझोमवर उपचार करणे आवश्यक आहे आणि कापताना हे लक्षात ठेवावे की प्रत्येक तुकड्यात किमान दोन-तीन कळ्या असणे आवश्यक आहे. एक हेक्टर क्षेत्रासाठी लागवडीसाठी सुमारे 20-25 क्विंटल राईझोम बियाणे आवश्यक आहे. कट करताना कमी rhizome आवश्यक आहे.

 रोप लावण्यापूर्वी rhizome चा उपचार करणे आवश्यक आहे, विशेषत: rhizome कापताना. यासाठी इंडोफिल एम -45 नावाच्या औषधाचे 0.2 टक्के द्रावण तयार केले जावे. एका लिटर पाण्यात 2 ग्रॅम औषध जोडल्यानंतर 0.2 टक्के द्रावण तयार होईल. आपण बॅबिस्टाइन नावाच्या औषधाचे 0.1 टक्के द्रावण देखील वापरू शकता. 0.1 टक्के द्रावण तयार करण्यासाठी, एक लिटर पाण्यात 1 ग्रॅम औषध घाला. स्लरी तयार करताना दोन्ही औषधांचे मिश्रण अधिक उपयुक्त असल्याचे आढळले. राईझोम बरा करण्यासाठी १ तासाला द्रावणात h तास ठेवा आणि त्यानंतर ते द्रावणातून काढून २ 24 तास एखाद्या अंधुक ठिकाणी ठेवा. त्यानंतरच त्यांनी ते पेरले. बियाणे राइझोमचा वापर 0.25% अगारोल किंवा सारीसन किंवा ब्लॅटाक्सच्या द्रावणामध्ये देखील केला जाऊ शकतो.

 खते आणि खते

 प्रति हेक्टर - कंपोस्ट: 20 क्विंटल

 युरिया: 200-225 किलो

 एसएसपी : 300 किलो

 एमओपी : 80-90 किलो

 कंपोस्ट शेतात तयार करताना मातीमध्ये चांगले मिसळा. शेताची अंतिम तयारी करताना पोटॅशचे निम्मे प्रमाण आणि एन फॉस्फरस द्यावे. पेरणीनंतर days० दिवसानंतर अर्धा युरिया आणि उर्वरित अर्धा पोटाश द्या. उरलेले अर्धे यूरिया पेरणीनंतर 90 ० दिवसांनी द्यावे व माती द्या.

 अंतर लावत आहे

 हळद: 45 सेमी x 15 सेमी

 आले: 40 सें.मी. x 10 सेमी

 अर्ज करण्याची पद्धत

 निचरा आणि गॅस मध्ये लागू. पावसाळ्यात उंच बेड बनवा.

 (अ) उन्हाळ्यात हळद आणि आले पेरण्यासाठी, एक ट्रेचा 15-25 सेंमी खोल आणि तितकाच 40-45 सेंमीच्या अंतरावर रुंद केला जातो. नाल्यात कंपोस्ट आणि रासायनिक खताचे मिश्रण देऊन ते मातीत चांगले मिसळतात. बियाणे नाल्यात 10 सेमी अंतरावर राईझोम पेरतात आणि माती झाकतात. माती झाकताना, काळजी घ्या की नाले जमिनीच्या खाली थोडेसे राहील जेणेकरुन उन्हाळ्यात पाणी देण्याची सोय होईल. पावसाच्या आगमनाने, पाणी गोठू नये म्हणून मातीचे ढीग केले आहेत.

 (ब) पावसाळ्यात हळद आणि आले लावण्यासाठी लहान बेड जमिनीपासून 8-10 सें.मी. उंच असावेत, जेणेकरून पावसात पाणी नसेल. 3.20 मीटर लांब आणि 1 मीटर रूंदीचे बेड बनवू शकतात. या बेडांमध्ये, पेरणी ओळीपासून 40 सेंमी आणि वनस्पतीपासून 10 सें.मी. अंतरावर केली जाते. पेरणीसाठी, आम्ही 10 सें.मी. खोलीचे निचरा बनवितो आणि त्या नाल्यात 10 सेमी अंतरावर राईझोम पेरतो. पेरणीच्या वेळी डोळा (अंकुर) राईझोममध्ये वरच्या बाजूस असावा. पेरणीनंतर, rhizome माती सह संरक्षित आहे. यानंतर आम्ही सिंचन देतो. पेरणीनंतर बियाणे 5- ते cm सें.मी. जाड आंबा, गुलाबवुड, तण किंवा शेण कुजलेले खत घाला जेणेकरून ओलावा टिकून राहील. यापेक्षा तणही कमी वाढेल.

 कृषी कार्य आणि काळजी

 शेतात तणमुक्त ठेवणे आवश्यक आहे. यासाठी आपण तीन ते चार वेळा केले पाहिजे. शेवटची वेळ चिखल मातीने करावी. सुरुवातीला दोन ते तीन सिंचन आवश्यक असू शकते. पावसाळ्यामध्ये सिंचन देण्याची गरज भासणार नाही, परंतु पाण्याची भीड नसल्याचे सुनिश्चित करा. जेव्हा फुले बाहेर येतात तेव्हा त्यांना बाहेर फेकून द्या. एखाद्या तज्ञाचा सल्ला घेऊन कीटक व आजारांपासून पीक वाचवा.

 खोदाई आणि उत्पन्न

 आल्याचे पीक सुमारे आठ ते नऊ महिन्यांत आणि हळद नऊ ते दहा महिन्यांत खोदण्यास योग्य ठरते जेव्हा झाडाची पाने पिवळ्या रंगाची आणि वाळलेली आणि वाकलेली दिसतात तेव्हा हे समजून घ्यावे की आता खोदण्याची योग्य वेळ आहे. यावेळी, फटके मारुन काळजीपूर्वक काढा. कच्च्या हळदचे उत्पादन प्रति हेक्टरी -4००--450० क्विंटल आणि कोरडी हळद १ 15 ते २ percent टक्के पर्यंत मिळते. आलेचे उत्पादन प्रति हेक्टरी 200 क्विंटल आहे. आले खोडून काढल्यानंतर ते दोन किंवा तीन वेळा पाण्याने धुवा आणि धूळ स्वच्छ करा. यानंतर, तीन ते चार दिवस हलक्या उन्हात वाळवा.

 हळद गाठ धुवून चांगले स्वच्छ करा. यानंतर, जेव्हा गठ्ठ्या पाण्यात 0.1% चुना मिसळल्या जातात, जेव्हा उकळत्या फेस येऊ लागतात आणि हळद सारखा वास येतो, तेव्हा rhizome घ्या आणि 10-15 दिवस सावलीत वाळवा.

 सुका आले

 आले कोरडे करण्यासाठी आल्याची गठ्ठ्या व्यवस्थित ट्रिम करुन पाण्यात टाका. जेव्हा त्याची त्वचा वितळते तेव्हा ती आठवड्यातून स्वच्छ आणि उन्हात वाळवावी. यानंतर, चुना पाणी आणि गंधक सह उपचार, नंतर उन्हात ठेवले. अशा प्रकारे, आल्याचा सुमारे 1/5 भाग कोरडा आल्याच्या स्वरूपात आढळतो. समाजसेवक वनिता कसानी पंजाब यांनी केले.

 हळद आणि आले दाणे ठेवा

 पुढील वर्षासाठी शेतकरी बांधव बियाणे rhizome ठेवणे आवश्यक आहे. यासाठी, खड्डा 1 मीटर खोल आणि 50 सेंमी रुंद छायादार ठिकाणी बनविला गेला आहे. बियाणे rhizome इंडोफिल एम 45 किंवा Babistein द्वारे उपचार केला जातो. खड्ड्याच्या पृष्ठभागावर, 20 सेमी वाळू विश्रांती घेते. याच्या वरच्या cm० सेंमीच्या थराला rhizome आहे. या वर, वाळूचा थर देऊन नंतर राईझोमचा थर द्या. अशाप्रकारे, र्‍झोझोम खड्ड्यात ठेवून, खड्ड्याला देठाने झाकून ठेवा. खड्डा आणि राइझोम दरम्यान, हवेसाठी 10 सेमी रिक्त जागा सोडा. यानंतर, आम्ही ते मातीच्या माथ्यावरुन लागू करतो. अशाप्रकारे, पुढच्या हंगामात बियाणे पेरणी केल्याने राईझोम सुरक्षित राहील.